Dünya üzerindeki lojistik hatlar; bunları destekleyen kanal ve geçişler ile ülkelerin birbiri ile olan ilişkileri, desteği ya da kösteği sayesinde her geçen gün farklı performanslara sahne oluyor. Tabii bu etkenlerin yanı sıra bir de iklim şartlarının ve yaşanan sosyal gelişmelerin oluşturduğu durumlar var.
Bir bakıyorsunuz bir kanalın kapanması (Süveyş Kanalında olduğu gibi) bir anda dünya ticaretine büyük bir sekte vururken bir başka kanaldaki kuraklık ile oluşan su seviyesindeki düşüşler (Panama Kanalında yaşanan durum) ticari gemi geçişlerini olanaksız hale getiriyor.
Bu durum da dünya ticaretinin sorunsuz bir şekilde yürüyebilmesi için alternatif güzergâhların oluşturulması ihtiyacını doğuruyor.
Küresel ticaretin sorunsuz işleyebilmesi açısından bizim etki ve gücümüzü irdeleyecek olursak; kendi coğrafyamız çerçevesinde Orta Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan Orta Koridor’un tam da göbeğinde oluşumuz ne kadar önemli bir konumda olduğumuzu açıklar sanıyorum.
Tarihi İpek Yolu'nun canlandırılması için stratejik önem taşıyan Orta Koridor Türkiye'den başlayarak Kafkaslar'a, oradan da Hazar Denizi'ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan'ı takiben Orta Asya ve Çin'e kadar ulaşıyor. Ve bizim sayemizde bu rota Avrupa’ya kadar uzanıyor.
Kanallar üzerinde yaşanan olumsuz durumlara, diğer iklimsel ve mesafe gibi olumsuz etkenlere ilaveten Rusya'nın içinde bulunduğu Kuzey Koridoru’na, savaşın oluşturduğu riskler nedeni ile ve İran’a yönelik ambargoların etkisiyle işlevini yitirmiş Güney Koridoru’na tek alternatif Orta Koridor gözükmekte.
Orta Koridor hatırlarsınız 2021 yılında Süveyş Kanalı'nda karaya oturan "The Ever Given" isimli gemi sebebiyle daha konuşulur oldu. 2022'deki Rusya-Ukrayna Savaşı, Karadeniz'in kuzeyindeki uluslararası ulaşım ve ticaret hattı olan Kuzey Koridoru’nda güvenlik sorunlarını beraberinde getirdi ve Türkiye'nin de üzerinde bulunduğu Orta Koridor’un önemini daha da arttırdı.
Tüm bu gerçekler çerçevesinde sahip olduğumuz önemli konuma ilişkin büyük fırsatları ne derece değerlendiriyoruz ve bu fırsatları yakalayabilmek için altyapısal ve mevzuatsal gereksinimleri tespit edip bunlara ilişkin güçlü plan ve projeler oluşturabiliyor muyuz meraktayım. Tabii tüm bunların ötesinde bu güzergâh üstündeki “kardeş” devletlerle olan ilişki ve iş birliğimiz hangi boyutta etkin ve güçlü bu da ayrı bir tartışma konusu.
Siz lojistik camiasının değerli temsilcileri bu durumları benden çok daha iyi bilmektesiniz. Az çekmediniz geçiş belgelerinin azlığından, geçiş ücretlerinin fazlalığından, cezaların yüksekliğinden bu “kardeş” devletlerin size tanıdığı ve uyguladığı. Ve hala çekmektesiniz.
İşte bu nedenle demekteyim ki bu Orta Koridor meselesi önemli bir mesele. Mesele halinden çıkarıp fırsat haline dönüştürmek, güçlü bir siyasi otorite ve uluslararası politika becerisi gerektiriyor. İnşallah beceriyoruzdur!
Ha bir de Kanal İstanbul meselesi var: İlgililer cevaplasın bunu da; bu kanalın dünya ticaretindeki önemi ve yaratacağı değer ne olacaktır? Bu değer doğanın göğsüne böyle bir yarık açmaya yeter mi? Olmalı mı olmamalı mı?
Sayfa başına git
