Enerji Savaşları

Bilinen insanlık tarihini enerji bulma kavgası temelinde anlamak ve yazmak mümkün. Sizde eksik olanı başkasının üstünden ele geçirmek, bu sayede daha rahat yaşamak için  gerekirse savaşmak. Köleleştirmek süreci olarak algıladığımız, esasen kölenin enerjisinden yararlanmak için yapılan savaşlardan günümüzdeki savaşlara uzanan sürecin temelinde hep enerji var.

Geçen hafta katıldığım çok önemli bir toplantıda konuşmacının anlattıklarını sindirmeye çalışırken aklımdan geçenleri yukarıdaki paragrafta özetlemeye çalıştım.

Dara düşen ABD ekonomisinin çıkış yolu 2011’e kadar ihracatı yasak olan enerjinin önündeki yasağı kaldırmak ve bu yolla çok büyük stoklara sahip olduğu kaya gazını üçüncü ülkelere satmak olmuş.

Rusya Ukrayna savaşının ardından Rusya’ya getirilen ambargoların başında, Rus doğal gazının AB dünyasına satışının yasaklanması ile birlikte alternatif enerji kaynaklarının başında ABD kaya gazı gelmiyor mu? Peki bu gazın taşınması için eldeki lojistik imkanlar yeterli mi? Şimdilik hayır. Diğer ifadesi ile bu gazı taşıyacak ne yeterince gemi ne de aktarma istasyonu var. Ancak açığın kapatılması için ciddi çabalar var ve bu çabalar sürdüğü sürece Rusya Ukrayna savaşının bitmesi imkansız gözüküyor.

Bu güne kadar ABD’nin AB ülkelerine ihraç ettiği kaya gazı, mevcut stokla karşılaştırıldığında çok küçük bir miktar. Amaç olabildiğince daha fazlasını pahalıya satmak.

Peki ya  İsrail Filistin savaşı? ABD çıkarlarına ters düşen alternatif doğal gaz kaynakları İsrail’in kıta sahanlığı içinde yer almıyor mu? Buna Gazze’nin, yani Filistin’in kıta sahanlığında yer alan kaynak da eklendiğinde çok daha önemli bir alternatif ortaya çıkmıyor mu?

Peki ABD niye İsrail’in La Haye Adalet Divanı’nın önümüzdeki ay “soykırım” suçuna işaret etmeye hazırlandığı kirli savaşına bugüne kadar göz yumdu? Bu durum büyük olasılıkla Yahudi lobisinin özellikle ABD finans dünyasının içindeki rolü ve yaklaşan başkanlık seçimleri temelinde izah edilebilir. Peki Batı dünyasının bütün prestijini yerle bir eden bu görünüm daha ne kadar devam edecek? La Haye Adalet Divanı’nın esasen yaptırım gücü olmayan kararı Netenyahu’yu durdurabilecek mi? Bilemiyoruz.

Bütün bu enerji kavgalarının içinde Türkiye’nin yeri ne?

Kısmen kendi kaynaklarına kavuşma imkanına erişme çabaları bir yana (bütün göstergeler dışa bağımlılıktan en fazla yüzde 20 oranında kurtulabileceğimize işaret ediyor), ülkemiz enerji kaynaklarının geçiş yollarının merkezinde yer alıyor. Bu durum ülkemizin bir anlatıma göre en büyük şansı ama bir diğer anlatıma göre de en büyük riski. Sular durulduğunda gerek İsrail + Gazze + Mısır hattından gelecek doğal gaz, gerekse Türkmenistan + Azerbeycan hattından gelecek olan gaz AB ülkeleri için can simidi görüntüsü veriyor.

Peki bu dağıtımı yapabilmek için yeterli stok imkanlarına sahıp miyiz? Göründüğü kadarı ile hayır. Yıllardır süre giden Tuz Gölünün altındaki stoklama alanı hala tatminkar ölçüde tamamlanamadı.

Doğal olarak Rusya’nın Trakya bölgesindeki Rus gazını depolama girişimleri de var. İyi de Rusya ambargosu devam ettiği oranda bu gaz kullanılabilir mi? Ya da ABD çıkarlarına ters düştüğü oranda hareket marjımızın sınırları ne?

Arada İsveç’in NATO üyeliğine onay verip F16 ve yenileme kitlerine sahip olabilmenin önünün açıldığı bu günlerde, yüzümüzü tekrar Batıya döndürdüğümüz var sayılırsa, bundan sonra Rusya ile hangi ilişki biçimi içinde kendimizi bulacağız?

Sorulabilecek çok sayıda cevapsız soru ile karşı karşıyayız. Sorular ve cevapları doğru yerine oturmadıkça bize rahat yüzü yok.

Dönemin ruhu belirsizlik algısı ile örtüşüyor.

İç politika mı dediniz?

O cephede değişen bir şey yok.

Allah bizi 1 Nisan sabahı yaşayacaklarımızdan korusun!..