İhracatta Yol Ayrımı

Ukrayna, BM, AB ve aracılar, ülkede engellenen tahıl ihracatı sorununu tartışmaya devam ediyorlar. Ukrayna'dan tahıl ihracatı için kullanılabilecek yolların; Berdyansk ve Mariupol limanları üzerinden, Odessa üzerinden, demiryolu ile Romanya, Macaristan ve Polonya üzerinden ve Belarus veya Polonya üzerinden Litvanya'ya olabileceği konuşulurken, henüz nihai bir karar verilmiş değil.

TASS haberinden derlediğimiz bilgilere göre, Ukrayna tahılının potansiyel ihracatı için önemli senaryolar ise şu şekilde:

Odessa üzerinden deniz yoluyla

- Bu tahıl ihracatı seçeneği, ancak liman bölgesi mayınlardan arındırıldıktan ve Ukraynalılar tarafından batırılan gemiler Karadeniz'in dibinden çekildikten sonra mümkün olabilir.

- Rusya ile Türkiye arasındaki görüşmeler, Odessa üzerinden tahıl ihracatına odaklanmış durumda. Özellikle Ankara, İstanbul'da özel bir koordinasyon merkezi kurmayı planlıyor. Bu arada Bloomberg, Moskova'nın potansiyel silah teslimatları konusunda Odessa'ya gelen gemileri denetlemekte ısrar ettiğini bildirdi.

- Türk yetkililer, tahıl ihracat malzemelerinin güvenliği için garanti sağlayabileceklerini söylediler. Yerel medya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yönetimindeki kaynaklara atıfta bulunarak, Ukrayna tahıl teslimatlarının yol haritasını uygulama mekanizmasının %80-90 hazır olduğunu ve anlaşmalara varılırsa kısa sürede başlatılabileceğini bildirdi. Bu maddenin Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM'nin İstanbul'da yapacağı toplantıda görüşülmesi planlanıyor.

- Rusya, Ukrayna kuvvetleri tarafından kontrol edilen Odessa'dan gemilerin güvenli geçişini sağlamaya hazır. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'nın şehre denizden varsayımsal bir saldırı için durumdan yararlanmayacağına dair güvence verdi.

Berdyansk ve Mariupol üzerinden deniz yoluyla

- Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Rus kuvvetlerinin kontrolü altındaki Berdyansk ve Mariupol limanlarından tahıl ihracatını koşulsuz olarak sağlamaya hazır olduğunu bildiriyor.

- Moskova, barışçıl ulaşım garantilerini genişletmeye ve Berdyansk ve Mariupol'a yaklaşımların güvenliğini sağlamaya hazır olduğunu dile getirirken ayrıca Rusya, Azak Denizi ve Karadeniz'deki gemi trafiğini destekleme sözü verdi.

- Bu limanların sularında mayın temizleme çalışmaları neredeyse tamamlanmak üzere.

Demiryolu ile Batıya

- Gıda maddeleri Ukrayna'dan demiryolu ile Macaristan, Romanya, Slovakya ve Polonya üzerinden Batılı ülkelere ihraç edilebilir.

- Prosedür, Ukrayna'da (1.520 mm) ve Avrupa'da (1.435 mm) demiryolu açıklığı farkı nedeniyle vagon bojilerini değiştirme ihtiyacı nedeniyle karmaşık olmakla birlikte bojileri değiştirmek birkaç saat sürüyor.

- Fransa Cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un vurguladığı bir rota ise Romanya. Yük, demiryolu veya Tuna üzerinden Romanya'nın kilit limanı olan Köstence'ye yönlendirilebilir.

- Trenler, Jahodin (günde 28 vagona hizmet verebilen) ve Mostyska (18) olmak üzere iki boji değiştirme istasyonu aracılığıyla Polonya'ya gidebilir. Bu istasyonlardan Polonya'nın Gdansk ve Gdynia limanlarına seyahat edebilirler.

- Polonya üzerinden Litvanya'nın Klaipeda limanına giden bir rota da mevcut durumda. Litvanya Demiryolları rotayı test etmiş olmasına rağmen; seyahat süresi karlılık çerçevesine uymuyor ve vagonlar yetersiz kalıyor: ne Litvanya ne de Ukrayna ihtiyaç duyulan 4.000 vagona sahip değil.

Belarus üzerinden demiryolu ile

- Klaipeda'ya Belarus üzerinden ulaşılabilir. Bu durumda değişen bojilere gerek kalmayacak.

- Ne Batı ne de Ukrayna şu anda bu seçenekten memnun değil çünkü bu seçenek Belarus makamlarının yaptırımlarının kaldırılmasını içerecek.